þe
- adverb
- conjunction
- pronoun
- 
                     Ic hit eom, þe wið ðé sprece, - Jn. Skt. 4, 26.
 
- 
                     Ðæt ðú ne sý gesewen fram mannum fæstende, ac ðínum Fæder þe ys on díglum: and ðín Fæder þe gesyhþ on dýglum hit ágylt ðé, - Mt. Kmbl. 6,18: Beo. Th. 5264; B. 2635.
 
- 
                     Idesa scénost þe on woruld cóme, - Cd. Th. 39, 18; Gen. 627.
 
- 
                     Swýðe manega synt þe þurh ðone weg faraþ,... Swýðe feáwa synt þe ðone weg findon, - Mt. Kmbl. 7, 13, 14.
 
- 
                     Gé þe yfle synt cunnun góde sylena syllan, - 7, 11.
 
- 
                     Wið gehwylce yfelu þe on ðam innoðe dereþ, - Lchdm. i. 280, 18.
 
- 
                     Hé fór tó ðæm iglande þe monn ðæt folc Mandras hǽtt ( the people of which are called Mandras ),- Ors. 3, 9; Swt. 134, 5.
 
- 
                     Habbe hé ðone ilcan dóm þe (the same sentence as) se þe ðæt fals worhte L. C. S. 8; Th. i. 380, 22. For other instances v. se.
- 
                     Saga hwæt ic hátte, þe ic lond reáfige, - Exon. Th. 394, 6; Rä. 13, 14.
 
- 
                     Wé ðás word sprecaþ ... þe wé in carcerne sittaþ, - 2, 27; Cri. 25.
 
- 
                     Wé, þe ús befæst is seó gýmingGodes folces ... we, to whom is committed the care of God's people..., - L. E. I. 1; Th. ii. 402, 9.
 
- 
                     Fæder úre ðú þe eart on heofenum Pater noster, qui es in coelis, - Mt. Kmbl. 6, 9.
 
- 
                     Ðú þe reccest, ðú nú beheald qui regis, intende, - Ps. Th. 79, 1.
 
- 
                     Ðonne se scrift ongit ðæs costunga ðe hé him ondetteþ when the confessor hears the temptations of the man who confesses to him, - Past. 16; Swt. 105, 20.
 
- 
                     Ðære fǽmnan tíd þe hire ( whose ) noma wæs Sc̃ca- Anatolia,
                        Shrn. 102, 34.
 
- 
                     Sceáweras þe hira naman hér sint áwritene viros, quorum ista sunt nomina, - Num. 13, 5: Lev. 11, 3.
 
- 
                     Ða men þe mon hiora mǽgas ǽr slóg, - Ors. 2, 5; Swt. 80, 19.
 
- For other instances see hé.
- Eart ðú ðe tó cumenne eart? Lk. Skt. 7, 20.
- 
                     Wén ne brúceþ ðe can weána lyt, Runic pm. Kmbl. 340, - 30; Rún. 8.
 
- 
                     Tó middes eów stód þe gé ne cunnon, - Jn. Skt. 1, 26.
 
- 
                     Hér syndon þe ðíne deórlingas beón sceoldon, - Homl. Skt. i. 23, 147.
 
- 
                     Ðonon ðe hí útan bióþ áhæfene, ðanon hié bióþ innan áfeallene, - Past. 50; Swt. 391, 12.
 
- 
                     Ðæt úre ende geendige on God, þanon þe ús þæt angin com, - Homl. Skt. i. 16, 8.
 
- 
                     On ðæs sǽs waroþe ðanon ðe hí sciphere on becom, - Bd. 2, 12; S. 481, 11.
 
- 
                     Þider ðe Stephanus forestóp, ðider folgode Paulus, - Homl. Th. i. 52, 5.
 
- 
                     Ne ðearft ðú nó be ðǽm gesceaftum tweógan þe (þon, Cott. MS.) má þe be ðǽm óþrum you need not doubt about those creatures any more than about the others, - Bt. 34, 10; Fox 148, 18: 34, 1; Fox 134, 15: L. Pen. 7; Th. ii.
                        280, 5: Homl. Skt. i. 7, 20.
 
- Nys mé ðýnes weales hǽmed nǽfre þe leófre þe mé nǽdre töólýte. Shrn. 154, 22.
- 
                     Nis þeós woruld ðe geliccre ðære écan worulde þe is sum cweartern leóhtum dæge this world is no more like the eternal world than a prison is like bright day, - Homl. Th. i. 154, 18.
 
- 
                     Nǽre hit þe geliccre ðære écean myrhðe, þonne biþ ðam menn þe sitt on cwearterne wið ðam menn þe færþ frig geond land, - Homl. Skt. i. 12, 107.
 
- 
                     Gif hwylc gód man from góde gewíte, ðonne ne biþ hé þe (þon, Cott. MS.) má fullíce god (cf. Goth. ni magt thana mais fauragaggja wisan,- Lk. 16, 2), Bt. 37, 3; Fox 190, 29.
 
- 
                     Swá biþ micle þe winsumre sió sóþe gesǽlð tó habbenne æfter ðám eormþum ðisses lífes, - Bt. 23; Fox 78, 30.
 
- 
                     Hé hæfde giet ðe má unþeáwa þonne his eám hæfde avunculi sui ergo omnia vitia ac scelera sectator, immo transgressor, - Ors. 6, 5; Swt. 260, 28.
 
- 
                     Swá þincþ ánra gehwæm sió sóðe gesǽlð þe betere and þý wynsumre, þe hé wíta má hér ádreógeþ, - Met. 12, 20.
 
- 
                     Symle bið þý heardra, þe hit sǽstreámas swýðor beátaþ, - Cd. Th. 80, 8; Gen. 1325.
 
- 
                     Þe læs lest, - Ex. 19, 21, 24: Mk. Skt. 4, 12: 13, 36.
 
- 
                     Eác wæs ðæt ðe beforan ðæm temple stód ǽren ceác, - Past. 16; Swt. 105, 1.
 
- 
                     Heó ða fǽhðe wræc, þe ðú Grendel cwealdest, - Beo. Th. 2672; B. 1334.
 
- 
                     Áras sceoldon wilspella mǽst gesecgan, ðe ðæt sigor beácen méted wǽre, - Elen. Kmbl. 1967; El. 985.
 
- 
                     Ðæt dysig is anlíccost þe sum cild sié full hál geboren ... such folly is most like, that (just as if) a child were born quite healthy..., - Bt. 38, 5; Fox 206, 21.
 
- 
                     Hit is ðæm gelícost þe ic sitte on ánre heáre dúne, - Ors. 3, 11; Swt. 142, 13.
 
- 
                     Hwæt is se manna þe ðú him cýþan woldest quid est homo, quod innotuisti ei? - Ps. Th. 143, 4.
 
- 
                     Hé wolde ðæt ða folc him ðý swíþor tó buge, þe hé hæfde hiera ealdhláfordes sunu on his gewealde, - Ors. 3, 11; Swt. 148, 32.
 
- 
                     Hé wæs sundes þe sǽnra, þe hyne swylt fornam, - Beo. Th. 2877; B. 1436: Exon. Th. 432, 15; Rä. 48, 6.
 
- 
                     Hié ðæt gewinn ðæslícost angunnan, þe hí hit ǽr ne angunnen, - Ors. 3, 11; Swt. 150, 31.
 
- 
                     Ðeáh þe ... swá ðeáh, - Homl. Skt. i. 12, 106.
 
- 
                     Óþ þe ( until ) hyt eall áléd biþ,- Ors.
                        1, 1; Swt. 20, 31: Bt. 38, 5; Fox 206, 24.
 
- See þeáh, óþ, and se, V.
- 
                     Hé hæfde twǽm læs þe twéntig wintra, - Blickl. Homl. 215, 34: Chr. 901; Erl. 96, 24.
 
- 
                     Ne hí hié selfe ðý beteran ne taligen, ðe ða óðre, Past. 44; Swt. 329, 18. See II. 2 α above, and þan.
- Ys hyt álýfed, þe ná? Mt. Kmbl. 22, 17: Lk. Skt. 7, 20.
- 
                     God ána wát hú his gecynde biþ, wífhádes þe weres, - Exon. Th. 223, 9; Ph, 357.
 
- 
                     Hwæðer wǽre twégra strengra, wyrd ðe warnung, - Salm. Kmbl. 855; Sal. 427.
 
- 
                     Hwyder hé gelǽded sý, þe tó wíte, þe tó wuldre, - Blickl. Homl. 97, 22.
 
- 
                     Gé nyton hwænne ðæs húses hláford cymþ; þe on ǽfen, þe on midre nihte, þe on hancréde, þe on mergen, Mk. Skt. 13, 35. (β 1) hwæðer ( pronoun ) ... þe ... þe :-- Ðæt ic wite hwæðer hit sig, þe sóð þe leás, ðæt gé secgaþ,- Gen. 42,
                        16.
 
- 
                     Hwæþer ðincþ ðé ðonne, ðæt ða ðing sién, þe ðara sóþena gesǽlþa limu, ðe sió gesǽlþ self? Bt. 34, - 6; Fox 142, 10.
 
- Hwæðer is ðé leófre, þe ðú nú onfó ða costnunga, þe neár ðínum ende? Homl. Skt. ii. 30, 131.
- 
                     Hwæþer hé wacode ðe slépte, - Bd. 2, 12; S. 513, 39,
 
- 
                     Ongitan hwæþer hit hysecild þe mǽdencild beón wille, - Lchdm. ii. 172, 17: Exon. Th. 80, 16; Cri. 1307: Blickl. Homl. 117,
                        19.
 
- 
                     Ic nát þeáh ðú mid ligenum fare, þe ðú Drihtnes eart bola, - Cd. Th. 34, 4; Gen. 532. [O. Sax.
                        the.
 
Bosworth, Joseph. “þe.” In An Anglo-Saxon Dictionary Online, edited by Thomas Northcote Toller, Christ Sean, and Ondřej Tichy. Prague: Faculty of Arts, Charles University, 2014. https://bosworthtoller.com/31544.
Checked: 0